Giày chạy có vai trò quan trọng đối với động tác ở hai điểm chính.
Thứ nhất, và là cơ bản nhất, nếu bạn đi giày không vừa thì động tác chạy của bạn cũng sẽ bị hỏng. Bạn không muốn bàn chân mình khó chịu hoặc bị kích khiến bạn phải thay đổi cách chạy. Điều này là đúng không chỉ ở lúc bắt đầu chạy mà còn trong quãng chạy tiếp theo. Đó là khi đôi giày chật khiến bạn bị rộp da và bạn buộc phải tiếp đất khác với tự nhiên. Giày vừa, không bị kích đặc biệt quan trọng với các vận động viên marathon. Chân sẽ sưng phồng trong quãng đường chạy dài của cự ly marathon. Điều này sẽ gây ra các điểm rát và rộp, vào đúng lúc việc chạy với động tác chạy tốt trở nên khó khăn hơn nhiều, kể cả không có vấn đề về giày.
Thứ hai, giày cần hỗ trợ chứ không phải chống lại động tác chạy tự nhiên của bạn. Giày nên là một phần gắn liền với chân khi bạn chạy. Nói cách khác, giày không nên gây cản trở; bạn không nên thường xuyên nghĩ về chúng, như kiểu “Giày cứng quá” hoặc “Đi giày này cứ như đang nhảy trên gậy lò xo vậy.” Mỗi người chạy bộ có nhu cầu khác nhau về độ ổn định và độ dày phần đệm; bạn nên trao đổi với nhân viên có kinh nghiệm ở cửa hàng đồ chuyên dụng chạy bộ để tìm ra loại giày phù hợp nhất với động tác chạy và cơ thể bạn.
Loại giày nào phù hợp với bạn ?
Tuy vậy, tôi nghĩ hầu hết người chạy bộ đều có thể dùng loại giày trung tính (không quá cứng, không quá mểm), phần đệm nhẹ với đế tốt nhưng không quá dày. Loại giày Meb Strada của hãng Skechers, nhà tài trợ của tôi, là đạt yêu cầu. Đó là một ví dụ về giày chạy trung tính có đế đệm hiện đại – nó có đế vừa phải, tạo cảm giác dễ chịu giúp bạn vượt qua nhiều dặm, chỉ nặng khoảng 280 gram, nhẹ hơn đáng kể so với các loại giày tương đương năm năm trước nhờ có các tiến bộ về vật liệu và quy trình sản xuất. Tất cả các hãng giày đều có ít nhất một loại giày kiểu như vậy.
Giày Meb Strada cũng là ví dụ tốt về việc trong năm năm qua, chênh lệch độ cao gót-mũi, mức chênh lệch chiểu cao từ điểm cao nhất ở gót giày và điểm cao nhất ở phẩn mũi giày, đã giảm đi ở hầu hết các đôi giày. Tôi nghĩ đây là một bước phát triển tốt. Chênh lệch độ cao từ gót đến ngón chân quá lớn sẽ khiến bạn ngả người về trước dẫn đến việc phải chạy tiếp gót, và còn ảnh hưởng đến động tác chạy ở nhiều vấn đề khác. Các giày dạng chênh lệch gót-mũi tối thiểu đã được chú ý hơn trong những năm gần đây. Chênh lệch độ cao gót-mũi đã trở thành một yếu tố quan trọng trong kiểu dáng giày mà những người quan tâm đến cách chạy minimalist tập trung vào.
Giày chạy có phải phải là tất cả trong chạy bộ?
Như tôi đã nói, việc các đôi giày chạy tiêu chuẩn có độ lệch gót-mũi nhỏ hơn so với 10 năm trước đây là một điều tốt. Nhưng tôi không cho rằng khoảng vài milimét trong độ chênh lệch gót-mũi, hoặc trong chiều cao tổng thể của đế giày (giày làm cho bàn chân bạn cao lên bao nhiêu so với mặt sàn), sẽ ảnh hưởng đến động tác chạy nhiều đến mức bạn bất thình lình chạy nhanh hơn hẳn.
Tóm lại, chỉ có cam kết và chăm chỉ luyện tập mới đưa bạn vể đến đích. Tôi cho rằng, các đôi giày minimalist tốt nhất nên được dùng trong các buổi chạy ngắn hoặc khi đang sải bước để lấy thông tin về động tác chạy của bản thân, và để có thêm một vài ích lợi của kiểu chạy chân đất mà không phải lo bị rách chân. Nhưng tôi khuyên bạn không nên đi những đôi giày “gần như không” này cho tất cả các buổi chạy, đặc biệt là khi bạn đã vượt qua ngưỡng khoảng 55 đến 65 km một tuần. Bạn có thể không hề hấn gì khi chạy từ 15 đến 25 km với những đôi giày như vậy trong khoảng một-hai năm, nhưng cuối cùng thì các va đập và sự thiếu hụt lớp đệm có thể sẽ ảnh hưởng xấu đến gần gan bàn chân (dây chằng chạy dọc dưới gan bàn chân, nối giữa gót chần và các ngón chân), gần gót chân và xương bàn chân.
Theo tôi, tốt hơn hết, người chạy bộ nên đạt được những yếu tố cơ bản của động tác chạy tốt dựa vào sức mạnh đặc thù dành cho môn chạy bộ cùng độ dẻo dai và thường xuyên thực hiện các bài tập động tác.
Theo Meb Keflezighi (Nguyễn Kiến Quốc dịch)